Tahmin edilene göre dünya üzerinde 1 milyara yakın kişi obezite ile mücadele ediyor. E durum böyle olunca obezite ve ilişkili olduğu diyabet tedavisi için üretilen ilaçların ve maddelerin pazarı da bir hayli büyük. Ve her geçen gün bu konuda daha fazla çalışmaya ve yen moleküle tanık oluyoruz.
Bilim insanları, iştah kontrolü ve kilo kaybına yardımcı olan doğal bir molekül keşfetti. Bu molekül, popüler GLP-1 agonistleri (Ozempic gibi) ile rekabet edebilecek kadar etkili olabilir.
Bu molekül BRP (BRINP2 ilişkili peptit) olarak adlandırılıyor ve beyindeki belirli nöronları, GLP-1 (glukagon benzeri peptit-1) agonistlerine benzer şekilde aktive ediyor. Ancak, her iki peptit de bu etkiye ulaşmak için farklı metabolik yollar kullanıyor.
Stanford Üniversitesi’nden patoloji araştırmacısı Laetitia Coassolo ve ekibi, ilk olarak ‘Peptide Predictor’ adlı yapay zeka tabanlı bir ilaç keşif programı geliştirdi. Bu program, binlerce protein arasından 373 tanesini belirleyerek daha detaylı inceleme için 100 peptit taradı.
Daha sonra bunlardan biri sadece 12 amino asitten oluşan küçük BRP molekülü olarak belirlendi.
Katrin Svensson
Laboratuvar testlerinde, GLP-1 peptiti insan insülin hücrelerinde aktiviteyi üç kat artırırken, bir büyüme faktörü beyin hücrelerinde bu aktiviteyi 10 kat artırdı.
Buna karşılık, BRP hem nöronal hem de insülin üreten hücrelerde bu aktiviteyi 10 kattan fazla artırdı.
Zayıf erkek fareler üzerinde yapılan deneylerde, BRP enjeksiyonu verilen farelerin bir saat içinde tükettikleri gıda miktarını yarıya düşürdüğü görüldü. Benzer bir etki, metabolizmaları insanlara daha yakın olan minyatür domuzlarda da gözlemlendi.
Obez farelere 14 gün boyunca BRP enjeksiyonları yapıldığında ise, kontrol grubuna kıyasla ortalama 4 gram kaybettikleri görüldü. Üstelik bu kilo kaybının neredeyse tamamı yağdan kaynaklanıyor, kas kaybı yaşanmıyor.
Semaglutid (Ozempic) tedavileri hem yağ hem de kas ve kemik kaybına yol açabiliyor. Kaybedilen kilonun %20’sinin kas ve kemik kaybından oluşması, bu ilaçların uzun vadeli etkileri konusunda endişelere yol açıyor.
GLP-1 agonistleri ayrıca mide bulantısı ve kabızlık gibi yan etkilere sahip. Ancak BRP’nin hayvan testlerinde bu tür yan etkiler veya kas kaybı gözlemlenmedi. Bunun nedeni, molekülün farklı beyin reseptörlerini aktive etmesi olabilir.
Stanford Üniversitesi’nden patoloji araştırmacısı Katrin Svensson, “Semaglutid’in hedeflediği reseptörler beyinde olduğu gibi bağırsak, pankreas ve diğer dokularda da bulunuyor. Bu yüzden Ozempic, sindirimi yavaşlatma ve kan şekeri seviyelerini düşürme gibi yaygın etkilere sahip,” dedi.
Buna karşılık, BRP yalnızca beynin iştah ve metabolizma merkezi olan hipotalamusta çalışıyor ve semaglutidden tamamen farklı metabolik ve nöronal yolları aktive ediyor.
BRP’nin piyasaya sürülüp sürülmeyeceği, insan vücudundaki performansına bağlı olacak. Svensson’un şirketi, yakında klinik deneyler yaparak molekülün güvenliğini ve etkinliğini test edecek.
Obezite tedavisine yönelik ilaç geliştirmek büyük bir pazar ve bu pazarın gelecekte de büyümeye devam etmesi bekleniyor. Bilim insanları, 2050 yılına kadar her beş Amerikalıdan dördünün aşırı kilolu veya obez olacağını öngörüyor.
Eğer BRP güvenli ve etkili olduğu kanıtlanırsa, Ozempic, Wegovy ve Tirzepatide gibi peptit bazlı kilo kaybı ilaçlarıyla rekabet edecek.
Svensson, “İnsanlarda obeziteyi tedavi edebilecek etkili ilaçların eksikliği uzun yıllardır bir sorun. Şu ana kadar semaglutid kadar iştahı ve vücut ağırlığını azaltabilen bir madde test etmedik. BRP’nin insanlar için güvenli ve etkili olup olmadığını öğrenmek için sabırsızlanıyoruz,” dedi.
Çalışmanın Kaynağı İçin Tıklayınız.
Yazı Kaynağı İçin Tıklayınız.
Daha Fazla Benzer İçerik İçin BIOSSCOPE.
Can you be more specific about the content of your article? After reading it, I still have some doubts. Hope you can help me.